Aşılar Hakkında Genel Bilgiler
Seyahat Ä°çin Aşı Seçimi
1) Rutin olarak özellikle de çocuklar için kullanılanlar,
2) Yolculuktan önce tavsiye edilebilecek kimi aşılar,
3) Kimi durumlarda zorunlu olan aşılar.

Yolcular için aşılar

Aşılanmanın Amacı
Rutin olarak çocuklukta yapılan aşıların pek çoÄŸu, etkin bağışıklık seviyesini muhafaza etmek için hayat boyunca periyodik ek aşı dozları gerektirir. Ä°kamet ettikleri ülkelerdeki yetiÅŸkinler özellikle enfeksiyon riskinin az olduÄŸu yerlerde genellikle bu ek aşı programlarını ihmal ederler.  Kimi daha yaÅŸlı yetiÅŸkinler hiç aşılanmamış dahi olabilirler. Difteri ve poliomiyelit gibi artık pek çok sanayileÅŸmiÅŸ ülkede ortadan kalkmış hastalıkların yolcuların ziyaret ettiÄŸi ülkelerde hala var olabileceÄŸini unutmamak gerekir. Yolculuk öncesi önlemler içinde, normal programın izlenmediÄŸi hallerde, rutin aşıların ek dozlarını ya da hiç aşılanmamış insanlar için tam olarak ilk bağışıklık kazandırma iÅŸleminin gerçekleÅŸtirilmesini içerir.

DiÄŸer aşılar tek yolcu için yolculuk risk deÄŸerlendirmesi temel alınarak tavsiye edilir. Hangi aşıların uygun olduÄŸuna karar verilirken, her aşı için aÅŸağıdaki faktörler göz önünde bulundurulmalıdır:
 - Hastalığa maruz kalma riski,
 - YaÅŸ, saÄŸlık durumu, aşılama hikayesi,
 - Özel risk faktörleri,
 - Önceki aşı dozlarına reaksiyonlar, alerjiler,
 - DiÄŸerlerine bulaÅŸtırma riski,
 - Maliyet.

Önemli
Aşılı yolcu aşılandığı hastalığa (hastalıklara) yakalanma riski olmadığını varsaymamalıdır. Enfeksiyona karşı tüm ilave önlemler, uygulanan herhangi bir aşı ya da diÄŸer ilaç tedavisine bakılmaksızın dikkatle takip edilmelidir.
Aşılanmış kimsenin bağışıklık yanıtı, aşıya, gerekli aşı dozu ve kiÅŸinin daha önce aynı hastalığa karşı aşılanıp aşılanmadığına göre deÄŸiÅŸkenlik gösteren bir zaman dilimi içinde tam olarak etkili olacaktır. Bu nedenle, yolcular, yolculuk varış noktasının aşı ile önlenebilir hastalıkların mevcut olduÄŸu bir yer olması halinde, yola çıkış tarihinden 4-6 hafta önce bir seyahat saÄŸlığı merkezine danışmalıdırlar.

Sarıhumma Aşısı
Hastalık, bağışık olmayan yetiÅŸkinlerde ölümle neticelenebilir ancak sarı humma aşısı yüksek oranda etkilidir (yaklaşık %100). Sarı hummanın bulaÅŸma riskinin olduÄŸu bölgeler veya ülkelere giden her yolcunun aşı olması tavsiye edilmektedir. Ülke içindeki seyahatler için; kentlerden, sarı humma vakalarının sık görüldüÄŸü alanlar olan Amerika'nın güneyi Afrika'ya yapılan yolculuklar için aşı olunması önerilmektedir (bkz. sarıhumma). Bu durum, bu ülkelerde hastalığın resmi olarak rapor edilmediÄŸi hallerde de geçerlidir.
Not: Yolcuların kiÅŸisel koruma amaçlı olarak aşı olması zorunlu bir gereksinim deÄŸildir.

Sarı Humma Aşısı Kimlere Yapılır?
Vakaların sık görüldüÄŸü bölgelere giden tüm yolculara yapılır. 9 ayını doldurmamış bebekler için kullanılmaz, gebelikte de kısıtlamalar vardır.
Aşının türü : Canlı viral aşı 10 yılda 1 yapılır.
Aşı Uygulanmayanlar: Yumurta alerjisi; ilaç, hastalık ya da semptomatik HIV enfeksiyonundan dolayı bağışıklık baskılanması; önceki bir doza karşı aşırı duyarlılık; gebelik
Gitmeden Önce : Uluslararası aşılama sertifikası, aşılandıktan 10 gün sonra geçerlilik kazanır.

Menenjit Aşısı
Alt-Sahra menenjit kuÅŸağındaki ülkelere gidecek tüm yolcular ile bulaşıcı hastalık riski altındaki öÄŸrenciler aşılanmalıdır. Mekke'ye giden hacılar için menenjit aşısı zorunludur. Hacılardan dörtlü aşı (A,C,Y,W-135) sertifikası talep edilmektedir.
Aşı yolculuktan 2 hafta önce yapılmalıdır.

Polio Aşısı
Poliomiyelitin hala mevcut olduÄŸu ülkelere gidecek tüm yolcular aşılanmalıdırlar. Ä°ki tür aşı vardır:
- Ä°naktive (IPV) aşı enjeksiyon ile tatbik edilir, diÄŸer tür ise ağızdan alınan türdür.
- (OPV). OPV üç tip canlı zayıflatılmış polio virüsten oluÅŸur. DüÅŸük maliyeti, aşının kolay tatbik edilmesi ve bağırsak bağışıklığındaki üstünlüÄŸü dolayısıyla OPV, pek çok ülkede salgın poliomiyeliti kontrol etmek için tercih edilen bir aşı olmuÅŸtur. OPV ile saÄŸlanan bağışıklık hayat boyu sürer.

GeçmiÅŸte üç ya da daha fazla dozda OPV alan kimseler için, dünyadaki hastalıklı bölgelere seyahat eden yolculara tek bir doz polio aşısı verilmesi tavsiye edilir.

Tetanoz Aşısı
Tüm yolcular aşılanmalıdır. Ä°lk bağışıklık programı için üç doz DTP dünyaya geliÅŸin ilk aylarında yapılır. Ek dozlar daha çok Td (yetiÅŸkin tip Difteri/Tetenoz Aşısı) olarak verilir ancak, 7 yaşında ve yedi yaşın üstündeki bireylere verilen tüm dozların Td olması gereklidir. Tetanos toksoid (TT) yerine genellikle travmayı müteakip derhal bir ek aşı Td dozu kullanılmalıdır. Bununla beraber, bu ek aşı, alınan en son dozun 5 (temizlenmemiÅŸ yaralar için) ile 10 yıl (temiz yaralar için) önce verilmesi halinde gerekmez.

Difteri Aşısı
Tüm yolcular genellikle "üç aşı"-DTP (difteri/tetanos/boÄŸmaca) olarak verilen aşının tarihine uymalıdırlar. Ä°lk üç dozdan sonra, DT olarak 7 yaşına kadar ilave dozlar verilebilir, bu yaÅŸtan sonra düÅŸük difteri muhteviyatına sahip bir aşı (Td) yapılır. Hem tetanos toksoid ve hem de difteri toksoid yaklaşık olarak her 10 yılda bir ek aşı olarak verilebilir.

Japon Ensefaliti
Japon ensefaliti aşısının koruyuculuÄŸu yüksektir. Aşı hastalığın yaygın olduÄŸu kırsal bölgelerde en az 2 hafta kalacak olan ve bir yaşın üzerindeki yolcular için gereklidir.
Japon Ensefaliti aşısı seyahate çıkmadan 10 gün önce yaptırılmalıdır.

Hepatit B Aşısı
Aşı yüksek bulaşıcı hastalık tehlikesi bulunan bölgelere giden tüm yolculara uygulanmalıdır. DoÄŸuÅŸtan çocukluÄŸa deÄŸin de yapılabilir. Olası olarak enfekte olan kan ya da kan türevli sıvılara maruz kalan ya da korunmasız cinsel iliÅŸkiye giren kimseler özellikle risk altındadır. Ana risk aktiviteleri, insan kanına doÄŸrudan maruz kalma olasılığı doÄŸuran saÄŸlık bakımını (tıbbi, diÅŸ, laboratuar ya da diÄŸer); HBV tespiti için test edilmemiÅŸ kan alınmasını; ve uygun ÅŸekilde sterilize edilmeyen (örn. akupunktur, piercing, dövme ya da enjeksiyon ile ilaç kullanımı) diÅŸ bakımı ya da tıbbi müdahale ile ilgili iÄŸnelere maruz kalmayı içerir.
Yolculuk öncesi ikinci doz aşı, varıştan en az 2 hafta önce yapılmalıdır
Aşılanmamış herkese Hepatit B Aşısı tavsiye edilir.

Hepatit A Aşısı
Aşı yüksek derecede hastalık riski olan bölgelere gidecek yolcular için tavsiye edilir, ayrıca hastalık kapma riski yüksek olanlar da aşı yaptırmaları için ÅŸiddetle yönlendirilmelidirler. Aşı kaynaklı antikorların, aşının yapılmasından sonra 2 haftadan önce tespit edilememesi nedeniyle, yolcular mümkünse yolculuklarından 4 hafta önce aşılanmalıdırlar. Daha sonra 6-24 ay arasında verilen bir ek aşı dozu da önerilmektedir. Bu programın en azından 10 yıl koruma saÄŸlanması beklenmektedir.
Yüksek risk altındaki bölgelere acil bir seyahatin gerektiÄŸi durumlarda, ürünün bulunduÄŸu yerde ilk doz aşı ile birlikte bir doz imünoglobülin (0.02 ml/kg) verilebilir.

Grip Aşısı
Mevsimsel (kış ve bahar) bir influenza patlaması yaÅŸayan herhangi bir bölgeye seyahat edecek tüm yolcular potansiyel olarak hastalığa yakalanma riskini taşırlar. Turistler de risk altındadır, çünkü genellikle kalabalık taşıtlarda yolculuk yaparlar ve kalabalık yerleri gezerler - her iki durumda da hastalığın bulaÅŸması kolaydır. YaÅŸlılar, solunum ya da kalp hastalıkları olanlar, diabet melitus, ya da herhangi bir immunosuppressive durumu olan kimseler ve saÄŸlık çalışanları özellikle risk altındadır. Bir influenzanın yolculuk sırasındaki etkisi yüksek oranda rahatsızlık vericiden ölümcüle kadar deÄŸiÅŸebilir.
Riskli bölgelere gidecek yolcular seyahatten 2 hafta önce bir doz grip aşısı yaptırmalıdır.

Tifo Aşısı
Tifo riskinin yüksek olduÄŸu bölgelere gidecek yolcular, özellikle de bir aydan fazla kalacak kimseler, zayıf hijyen koÅŸullarına maruz kalanlar ve Hindistan alt kıtasını ve antibiyotiÄŸe dirençli organizmaların var olabileceÄŸi yerleri ziyaret edecek olan kimseler aşılanabilirler.
Aşılanma yolculuktan bir hafta önce tamamlanmalıdır.

Kolera Aşısı
Kolera aşısı herhangi bir ülkeye giriÅŸ için bir koÅŸul olarak aranmaz. Ä°ki yeni ağızdan verilen kolera aşısı (canlı ve ölü) güvenli ve etkilidir. Lisanslıdırlar ancak sınırlı sayıda ülkede ticari olarak satılmaktadırlar. Bu da, hastalığın yaygın olduÄŸu yüksek risk altındaki bölgelere gidecek yolcular için bu aşının bir seçenek olmasını saÄŸlar.
Geleneksel enjekte edilebilir kolera aşısı eksik, güvenilmez ve kısa süreli koruma saÄŸlar; tavsiye edilmez.
Ölü aşı yolculuktan 3 hafta önce; canlı aşı yolculuktan 1 hafta önce tamamlanmalıdır.
Aşı yapılsa bile yiyecek, su ve hijyenle ilgili sıkı önlemler alınmalıdır.
* Temiz içme suyunun ve yiyeceÄŸin seçilmesi kolerayı önlemede aşıdan daha önemlidir.

Kuduz Aşısı
Kuduz aşısı iki farklı şekilde yapılır:
- Kuduz'a maruz kalma riski olanları korumak için; yani ön aşılama
- Kuduz'a maruz kalındıktan sonra, yani genellikle kuduz olduÄŸu sanılan bir hayvanın ısırmasını takiben kuduz enfeksiyonunun yerleÅŸmesini engellemek için; yani son aşılama
Ön aşı bağışıklığı yüksek risk altındaki, kuduz virüsü üzerinde çalışan laboratuar çalışanları, veterinerler, hayvan bakıcıları ve vahÅŸi doÄŸa görevlileri ve kuduzun yaygın olduÄŸu bölgelere seyahat eden veya buralarda yaÅŸayan tüm bireylere uygulanır.