Fatih Sultan Mehmed'in 1463'te Osmanlı topraklarına kattığı, 1878 Berlin Kongresi'yle Avusturya Macaristan Ä°mparatorluÄŸu'na bırakılmak zorunda kalınan Bosna-Hersek, Balkanlar'da Osmanlı'ya ait izleri en çok taşıyan ülke olma özelliÄŸi taşıyor. Osmanlı'ya ait cami, köprü, han, hamam, kütüphane, medrese gibi yüzlerce eserin bulunduÄŸu Bosna-Hersek, bu tarihi zenginliÄŸinin yanı sıra "cennet" gibi doÄŸal güzellikleri bulundurmasıyla da dikkati çekiyor.
Ülkenin Türkiye'ye vize uygulamaması, BoÅŸnaklarla Türkler arasındaki akrabalık baÄŸları da bu ülkeyi Türk turistler için cazip hale getiriyor. Hafta sonu kısa süreli de olsa gezilebilecek Bosna-Hersek'te bir hafta veya 10 günlük bir tatille, buralardaki tarihi zenginlikler ve doÄŸal güzellikler görülerek unutulmayacak bir tatil geçirilebilir.
-HAZÄ°RAN AYI BOSNA'YA GELMENÄ°N TAM ZAMANI-
Havaların ısınması ve güneÅŸin yüzünü göstermesiyle birlikte Bosna-Hersek'te tabiatın bütün güzellikleri, insanı kendisini görmek için davet ediyor. Bu güzellikleri görmek ve unutulamayacak bir tatil yaÅŸamak için Bosna-Hersek gezisine Saraybosna'dan baÅŸlanabilir.Ä°stanbul'dan Saraybosna'ya THY'nin haftada 5 gün uçak seferi bulunuyor. Ayrıca Bosna Havayolları'nın yüzde 49'luk hissesini önceki yıl THY'nin satın aldığı da dikkate alınırsa Ä°stanbul'dan Saraybosna'ya her gün uçak bulunuyor.
Bosna Hersek'in baÅŸkenti Saraybosna hem Avrupa'nın kalbinde oluÅŸu hem de barındırdığı Osmanlı izleriyle ziyaretçilerin her zaman hoÅŸnut kaldığı bir ÅŸehir olma özelliÄŸi bulunuyor. Saraybosna adeta bir açık hava müzesi görünümünde yeÅŸile bürünmüÅŸ, ortasından geçen Milyaçka Nehri'yle iki kısımdan oluÅŸuyor. Kentte 400 yılı aÅŸkın Osmanlı döneminden kalan çok zengin tarih ve kültür mirası bulunuyor.
Saraybosna gezisine BaÅŸçarşı'dan baÅŸlanabilir. Çünkü burası hem ÅŸehrin kalbi hem de geçmiÅŸin izlerinin en iyi korunduÄŸu bölge. BaÅŸçarşı, tek katlı dükkanları, sebili ve etrafını saran güvercinleriyle hala buram buram Osmanlı kokuyor. Bakırcıları, kuyumcuları ve taÅŸtan sokaklarıyla adeta Kapalı Çarşı'nın üstü açık bir minyatürü gibi olan BaÅŸçarşı'daki, kafelerde kahveyle günün yorgunluÄŸu atılabilir. Yine burada bulunan lokantalarda "çevabi"nin (Türkiye'deki Ä°negöl köftesinin bir benzeri) tadına bakılabilir.
BaÅŸçarşı gezilirken Gazi Hüsrev Bey Külliyesi mutlaka görülmesi gereken yerlerin başında geliyor. BaÅŸçarşı'dan Ferhadiye Caddesi'ne tarihe tanıklık ederek yürürken meÅŸhur Moriça Han ve Bursa Bedesteni de görülebilir.
Bir zamanlar "Avrupa'nın Kudüs"ü olarak da adlandırılan Saraybosna'da her dinin kendi ibadethaneleri ayrı mimari tarzlarıyla bir baÅŸka güzellik katıyor kente. Saraybosna'da gezilirken Birinci Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden olan, Avusturya-Macaristan veliahdı Ferdinand'ın öldürüldüÄŸü Latin Köprüsü de ziyaret edilebilir. Avusturya-Macaristan Ä°mparatorluÄŸu döneminde "Avrupa'nın ilk tramvayı"nın faaliyete geçtiÄŸi Saraybosna'da, modernize edilen tramvayla, Saraybosna turu yapılabilir. Saraybosna'yı ziyarete gelenler, ayrıca Osmanlı'dan kalan tekkeleri, savaÅŸta yaÅŸamını yitiren ÅŸehitlerle, Bosna-Hersek'in ilk cumhurbaÅŸkanı merhum Aliya Ä°zzetbegoviç'in mezarının bulunduÄŸu Kovaçi'deki ÅŸehitliÄŸi de gezebilir.
-DOÄžAYLA BAÅž BAÅžA KALINAN "VRELO BOSNE"-
Saraybosna'dan yaklaşık 10 kilometre uzaklıktaki Bosna Nehri'nin kaynağının çıktığı Ä°gman Dağı eteklerinde bulunan Vrelo Bosne'de ise tabiatla baÅŸ baÅŸa kalınabilir. Nehrin kaynağının billur gibi suyu, çevresindeki ördekleri ve kuÄŸuları, aÄŸaçları ve yeÅŸilliÄŸiyle adeta cennetten bir köÅŸe olan Vrelo Bosne, kısa süreli Saraybosna'ya gelenlerin mutlaka ziyaret etmesi gereken yerlerin başında bulunuyor.
Vrelo Bosne'nin üst kısmında bulunan kışın kayak yapılan ByelaÅŸnitsa ve Ä°gman Dağı'nda ise ziyaretçiler yazın bambaÅŸka güzelliklerle karşılaÅŸabilir. DaÄŸ evlerinin ve otellerin bulunduÄŸu, konaklama imkanlarının uygun fiyata olduÄŸu Ä°gman ve ByelaÅŸnitsa'da, karlar arasındaki kardelenler, ancak bu mevsimde görülebilir.
SavaÅŸ zamanında Saraybosnalıların 3 yıl boyunca dünyayla tek baÄŸlantıları olan Ilıca'daki "umut tüneli" de baÅŸkentte ziyaret edilebilecek yerler arasında gösterilebilir.
-NERETVA'DA RAFTÄ°NG KEYFÄ°-
Saraybosna'dan sonra ülkenin güneyinde kalan ve "Hersek" olarak adlandırılan bölge de mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerler arasında gösterilebilir. Saraybosna'dan Hersek bölgesinin en önemli kenti Mostar'a doÄŸru yola çıkıldıktan yaklaşık 1 saat sonra Konyiç kentinde mola verilip bir süre burası gezilebilir. Neretva Nehri'nin büyüleyici güzelliÄŸiyle ikiye ayrılan kenti, bir "gerdanlık" gibi Osmanlı eseri tarihi Konyiç Köprüsü birleÅŸtiriyor.
TÄ°KA tarafından önceki yıl restore edildikten sonra açılışı yapılan Konyiç Köprüsü'nün bulunduÄŸu kent merkezinde, hediyelik eÅŸya için el yapımı ahÅŸap iÅŸlemeli ürünler de alınabilir.
Konyiç'e gelenler, Tito'nun kimyasal silah saldırısına karşı yaptırdığı "meÅŸhur" sığınağını da gezebilir, ayrıca Neretva Nehri'nde rafting yapabilir. Rafting için Konyiç kentinden Boraçko Gölü'ne doÄŸru gidilmesi halinde, göl kenarında büyüleyici güzellik eÅŸliÄŸinde balık yenilebilir. Ardından Neretva'nın tertemiz sularında, kanyonlar arasında 3 saat sürecek bir raftingle çevrenin doÄŸal güzellikleri görülebilir ve unutulamayacak bir heyecan yaÅŸanabilir.
-MOSTAR, BLAGAY VE POÇÄ°TEL-
Bosna-Hersek'in "Hersek" diye anılan güney kesimi birçok tarihi ve doÄŸal güzelliÄŸiyle ziyaretçilerini bekliyor.
Saraybosna'dan güneye doÄŸru ilerlerken, Konyiç kentinden, yaklaşık 1 saat sonra Mostar'a ulaşılabilir. Neretva Nehri'nin "zümrüt yeÅŸili" rengini izlemeye doyum olmayan güzelliÄŸinin yanı sıra tarihi evleri, camileri, konakları ve "Mostar Köprüsü"yle ünlü olan bu kentte geceyi geçirmek en iyi tercih olabilir.
Mostar ziyaretinde, Koski Mehmet PaÅŸa Camisi gezilebilir ve arka bahçesinden Mostar Köprüsü ve Neretva Nehri'nin büyüleyici güzelliÄŸi izlenebilir. Koski Mehmet PaÅŸa Camisinden çıkarak, eski Türk çarşısı gezilebilir. Dünyanın her yerinden gelen yüzlerle karşılaşılabilecek bu çarşıda, uygun fiyatlara hediyelik eÅŸya da alınabilir. Mostar Köprüsü'nde ayrıca BoÅŸnak gençlerin nehre atlayışına da tanık olunabilir.
Mostar'dan sonra, yine güneye doÄŸru yola devam edilmesi halinde 15 dakika sonra Blagay'da büyük bir kayanın altından çıkan ve Neretva Nehri'ni besleyen Buna'nın soÄŸuk suyu ve etkileyici manzarası görülebilir. Ancak burayı en fazla özel kılan, henüz Bosna fethedilmeden önce Balkanlar'ın Ä°slamlaÅŸmasında önemli etkisi olan Anadolu erenlerinden Sarı Saltuk'a atfedilen tekke ve mezar. Hemen kaynağın kenarındaki Türk mimarisinin tüm özelliklerini yansıtan tekke, buraya gelen binlerce turistin de ilgisini çekiyor. Ancak ÅŸu anda yapılan restorasyon nedeniyle tekke ziyarete kapalı bulunuyor.
Blagay ziyaretinin ardından yine aynı güzergahta yaklaşık 10 kilometre sonra, anayol kenarındaki taÅŸ evleri, kalesi, hamamı ve camisiyle ünlü, bir zaman Türklerin yaÅŸadığı Poçitel köyü gezilebilir. Osmanlı zamanında kurulan ve stratejik anlamda bir dönem önemli konumdaki Poçitel'de ÅŸimdi yeniden evler restore ediliyor ve turizme kazandırılıyor. Kale çevresinde kurulan ve merdivenlerle çıkılan evlerin taÅŸ mimari yapıları, bahçelerdeki çiçekleri ve Neretva Nehri manzarasıyla insanı büyüleyen Poçitel, ziyaretçileri adeta Orta ÇaÄŸ'a götürüyor.
Bosna topraklarında Türklerin 16. yüzyılda kurduÄŸu ilk köy olma özelliÄŸi de taşıyan Poçitel, dünyanın en iyi minyatür yerleÅŸim birimlerinden biri olarak gösteriliyor. Poçitel'deki Türk evleri, ünlü ressamlara ilham olması açısından eski Yugoslavya döneminde senede 15 gün ressamlara tahsis edilmiÅŸ.
Türk turist acentelerinin genellikle Saraybosna ve Mostar ziyaretleriyle sınırlı tuttuÄŸu Bosna-Hersek, özellikle orta ve kuzeybatı kesimlerinde de birçok tarihi ve doÄŸal güzelliÄŸe sahip.
Saraybosna'dan yaklaşık 45 dakika uzaklıkta yeÅŸilliÄŸi ve termal sularıyla ünlü Foynitsa kentinde, Fatih Sultan Mehmed'in 1463'te Bosna-Hersek'i fethi sırasında, bu ülkede yaÅŸayan azınlıktaki Fransisken tarikatı mensuplarına "özgürlük" bahÅŸeden fermanının aslı buradaki manastırda görülebilir.
Orta ve kuzeybatı Bosna'yı görmeden tamamlanacak Bosna-Hersek gezisi ise yarım kalmış demektir. Saraybosna'dan yaklaşık 1 saat uzaklıkta Travnik kenti ziyaret edilebilir. Osmanlı'ya onlarca vezir yetiÅŸtiren, Bosna-Hersek'in tam ortasında bulunan bu ÅŸehirde, Elçi Ä°brahim PaÅŸa Medresesi, ÅŸehre hakim kalesi baÅŸta olmak üzere, aynı anda 7-8 minarenin görüldüÄŸü çok sayıda tarihi cami gezilebilir.
Köftesi ve kahvesiyle de ünlü Travnik ziyaretinin ardından, kuzeybatı istikametine hareket edilmesi halinde Yaytse kentinde mola verilebilir. Avrupa'nın en önemli ÅŸelalesini bünyesinde barındıran, tarihi Türk evleriyle ünlü Yaytse kenti ziyaretinin ardından, kuzeybatı istikametine gidilmesi halinde yaklaşık 15 dakika sonra ise Plivsko Gölü ve çevresindeki ÅŸelaleler görülebilir. Cenneten bir köÅŸe olan bu bölgedeki otellerde ve bungalov evlerde ise gece uygun fiyata kalınabilir.
Plivsko gölünden Bihaç'a doÄŸru gidilmesi halinde, Bosanski Petrovac ve Kluç kenti görülebilir. Kluç, Osmanlı ordusundan kaçan Bosna-Hersek'in son kralının sığındığı kent olarak biliniyor. Sana ve Sanica nehirlerinin geçtiÄŸi Kluç, doÄŸal güzellikleriyle öne çıkan bir kent konumunda.
-AYVAZ DEDE VE MUSALLA ÅžENLÄ°KLERÄ°NÄ° YAPILDIÄžI KENTLER-
Bosna'ya 26 Haziran ve 1 Temmuz tarihleri arasında gelecekler için iki büyük önemli etkinlik bu güzergahlardaki kentlerde düzenleniyor. Bu yıl 501'incisi düzenlenecek ve BoÅŸnakların büyük önem verdiÄŸi Ayvaz Dede Åženlikleri, 26 Haziran'da yapılacak. Bosna-Hersek gerçeÄŸini anlamak, Türk ve BoÅŸnak halkı arasındaki gönül bağının neden bu kadar etkili olduÄŸuna tanık olmak için Ayvaz Dede ve Musalla etkinliklerine katılmak yeterli olabilir.
Donyi Vakuf kentinde baÅŸlayan ve bölge halkının Ä°slamiyet'i tercih etmesine neden olan Manisa Akhisarlı olan Ayvaz Dede'nin, kuraklık sırasında su çıkardığına inanılan bölgede devam eden 26 Haziran'da yapılacak etkinliklerin ardından, 1 Temmuz'da Sanski Most kentindeki "Musalla" ÅŸenliklerine de katılabilir.
Fatih Sultan Mehmed'in Bosna fethi sırasında, batıda ulaÅŸtığı en uç noktada ordusuna toplu bir ÅŸekilde cuma namazı kıldırdığı Sanski Most kentindeki Musalla meydanında, her yıl temmuz ayının ilk cuması yapılan etkinliklere geniÅŸ katılımlar oluyor. Fatih'in ordusuna namaz kıldırması anısına, bölgedeki bütün camiler cuma namazı sırasında kapatılıyor ve Musalla meydanında toplu ÅŸekilde cuma namazı kılınıyor. Onbinlerce erkek ve kadının katılımıyla açık alanda kılınan bu namaz sırasında etkileyici bir manzara ortaya çıkıyor.
-BOSNA'NIN KRAYNA BÖLGESÄ°-
Sanski Most kentinin de dahil olduÄŸu ülkenin kuzeybatısı "Krayna" olarak adlandırılıyor. Krayna bölgesinin en önemli kentlerinin başında ise Bihaç geliyor.
Bosna'nın kuzeybatı köÅŸesinde bulunan Bihaç'ı önemli kılan ise yemyeÅŸil ormanlar arasından geçen, dünyanın sayılı temiz nehirlerinden biri olarak gösterilen, görenleri büyüleyen Una Nehri... Kenarında kamp kurulabilen, tertemiz suyunda yüzülebilen, balık tutulabilen ve rafting heyecanı yaÅŸanabilen Una'yı görmek için her yıl dünyanın birçok bölgesinden insan bu bölgeye geliyor.
Bihaç'ta doÄŸal güzelliÄŸin yanı sıra Osmanlı'dan kalan Fethiye Camisi ve Kaptan Kulesi gibi tarihi eserler de ziyaret edilebilir. Yine bu bölgede Bihaç'la Cazin kenti arasında bulunan Osmanlı'nın batıdaki uç kalelerinden biri olan Ostrojac Kalesi de görülebilir.
Bosna gezisi sırasında savaşın en acı izlerine ise Srebrenitsa'da tanık olunabilir. Saraybosna'ya yaklaşık 4 saat uzaklıktaki Srebrenitsa'ya gidilmesi halinde, Potoçari Mezarlığı'nda doÄŸum tarihleri farklı, ancak ölüm tarihleri aynı olan binlerce kiÅŸinin mezarı karşısında gözyaşı dökmemek elde deÄŸil. Srebrenitsa gezisi, Bosna-Hersek tatilini tamamlayabilecek acı, ancak anlamlı bir ziyaret olabilir. Bosna-Hersek, bir yandan doÄŸal ve tarihi güzellikleri bir yandan da yakın zamanda yaÅŸanan acıların izlerini hala barındırıyor.
ZAMAN
